Two friends - Telugu story translation - Iddaru Mitrulu

ఇద్దరు మిత్రులు - Iddaru mitrulu - Two Friends

ఒక - Oka - One
రాజ్యాన్ని- rājyānni
In one kingdom


విజయేంద్రుడు
Vijayēndruḍu - Vijayendra
అనే - anē - named
రాజు - rāju - King
పాలించేవాడు - pālin̄cēvāḍu - was ruling
A king named  Vijayendra was ruling.


అతను - Atanu - He
కఠినాత్ముడు - kaṭhinātmuḍu - was stubborn.
ఎవరి- evari - Who
మాట - māṭa - didn't
విందు - vindu - listen.
He was stubborn, who didn't listen to anyone.


రాజు గారి పరిపాలన గురించి - Rāju gāri paripālana gurin̄ci - About king's rule
ఎవరైన విమర్శించించో - evaraina vimarśin̄cin̄cō - whoever criticized
వారిని కఠినంగా శిక్షించేవాడు - vārini kaṭhinaṅgā śikṣin̄cēvāḍu - they
were severely punished. 

ఆ రాజులు - Ā rājulu - In this kingdom

రవివర్మ గుణశర్మ - ravivarma guṇaśarma
అనే ఇద్దరు - anē iddaru - The Two
ప్రాణ స్నేహితులు - prāṇa snēhitulu - (Jaan se bhi jyada) (Very Close) Friends
వున్నారు  - vunnāru - were there.
There were two close friends in this kingdom, Ravi Varma Gunasarma.


ఒకరి 
పట్ల 
మరొకరికి
Okari paṭla marokariki - For each other (In one another).

ఎంతో - entō - Great
నమ్మకం - nam'makaṁ - Belief
విశ్వాసం - viśvāsaṁ - Faith
They had great belief(trust/faith) in each other.

రాజుగారి - Rājugāri - King's
అఘాయిత్యాలు - aghāyityālu - Arrogance
చూస్తూ - cūstū - Seeing
Seeing the king's arrogance.

అందరిలు - andarilu - Everyone
ఉండలేకపోయారు - uṇḍalēkapōyāru - Was upset(?) Found him(?)

ఒక రోజు - Oka rōju - One day
రవి వర్మ - ravi varma 
మహారాజు గురించి - mahārāju gurin̄ci - about Maharaj
వ్యతిరేకంగా  - vyatirēkaṅgā - Against
మాట్లాడాడు - māṭlāḍāḍu - spoke up
One day Ravi verma spoke against maharaj.

సైనికులు - Sainikulu - Soldiers
వెంటనే - veṇṭanē - Immediately/Soon
అతన్ని- atanni- him
బంధించి - bandhin̄ci - arrested
రాజుగారు - rājugāru - King
ముందు - mundu - before/in front of
హాజరు - hājaru - present
పరిచారు - paricāru - present
The soldiers immediately arrested him and presented him before the king.

రవివర్మ - Ravivarma
నిండు - niṇḍu - full
సభలో- sabhalō - court/house
రాజుగారిని - rājugārini - (Raja Ko)/King
విమర్శించి,  వ్యతిరేకించాడు.- vimarśin̄ci, vyatirēkin̄cāḍu - criticized and rebuked.
Ravi Verma criticized and rebuked Raja in the full House.


రాజు గారికి - Rāju gāriki  - Raja ko
కోపం వచ్చి - kōpaṁ vacci - Got angry - Gussa Aaya
ఇతన్ని  - itanni - Isko - Him
బంధించి - bandhin̄ci - Bandi bana kar - Arrest
కారాగారంలో - kārāgāranlō - Jail mein
ఉంచమని  - un̄camani - to be kept
ఛటులను - bhaṭulanu - like a prisoner(?)
ఆజ్ఞాపించాడు - ājñāpin̄cāḍu (Sounds like Aagya Pinchadu) - Ordered - Aagya di - Aadesh Diya
The king got angry and ordered to arrest him and put in jail.


ఇదంతా - Idantā - Ye - This
తెలుసుకున్న - telusukunna  - Jaan kar/Sun Kar - Knowing
గుణశర్మ , - guṇaśarma
తన - tana - Apne - Own
మిత్రుడిని - mitruḍini - Mitra se - Friend
కారాగారంలో - kārāgāranlō - Jail mein - Inside the jail
కలుసుకొని - kalusukoni - Came to meet - Milne Aaya
Gunasharma, as he came to know this - came to meet his friend in prison.


"నీ గురించి, నేను ఏమైన చేస్తాను.  నీ కోరిక ఏమిటి?" అని అడిగాడు
"Nī gurin̄ci, nēnu ēmaina cēstānu. Nī kōrika ēmiṭi?" Ani(He) aḍigāḍu(asked)

korika - wish
emiti - kya hai - what is
Ni korika emiti - what is your wish?
Ni gurinci - for you
nēnu ēmaina cēstānu - I will do whatever I can do.
For you I will do whatever I can. What is your wish? He asked.



సంతోషంతో 
రవి వర్మ 
గుణశర్మ 
తో 
ఇలా 
అన్నాడు
Santōṣantō (with happiness) ravi varma guṇaśarma tō ilā annāḍu (Ravi verma ne, Guna Sharma ko) Ye Kaha.


మిత్రమా - Mitramā
నేను - nēnu - I
చనిపోయే - canipōyē - die
లోపు - lōpu - before
ఒక - oka - one
సారి - sāri - second/Pal/Kshan
నా - nā - My
తల్లిని - tallini - Mother
చెల్లిని - cellini - Sister
చూడాలి - cūḍāli - Watch/See
Friend, I want to see my Mom/Sis for a while before I die.

వారికి
Vāriki - Them
ఏదైన
ēdaina  - Any
దారి
dāri - Way
చూపించాలి,
cūpin̄cāli - Show
ఇంతకంటే
intakaṇṭē - more than this
నాకు
nāku (Me/Mine)
మరి
mari (More)
ఏ కోరికలు లేవన్నాడు
ē kōrikalu (desire) lēvannāḍu - there are no desires
They(You?) have to show me the way, and I have no more desires.

వెంటనే - Veṇṭanē - Immediately
గుణశర్మా - guṇaśarmā
రాజు - rāju - King
దగ్గరికి - daggariki - To
వెళ్లి - veḷli - And
తన - tana - His
కోరిక - kōrika - wish
చెప్పాడు - ceppāḍu - told

Immediately Gunasharma went to the king and told his wish.

అతను - Atanu - He
వచ్చే - vaccē - Arrives

వరకు - varaku - Until
తన - tana  - His
స్థానంలో - sthānanlō - Place
నేను - nēnu - I
ఉంటాను - uṇṭānu - Will be
దయచేసి - dayacēsi - Please
విడుదల - viḍudala - Release
చేయండి - cēyaṇḍi  - Do (Karo)
అని - ani - He
అనుకున్నాడు - anukunnāḍu

అతను వచ్చే వరకు తన స్థానంలో నేను ఉంటాను దయచేసి విడుదల చేయండి అని అనుకున్నాడు
"Atanu vaccē varaku tana sthānanlō nēnu uṇṭānu, dayacēsi viḍudala cēyaṇḍi" ani anukunnāḍu

I'm in his place until he arrives, Please release him. He requested.

నీవు చెప్పిన సమయానికి రాకపోతే ఆ మరణదండన నీదే అనుభవించాలి అని అన్నాడు రాజు

Nīvu ceppina samayāniki rākapōtē ā maraṇadaṇḍana nīdē anubhavin̄cāli ani annāḍu rāju

If he does not come at the time you say, you must experience the death penalty.

నీవు చెప్పిన సమయానికి - Nīvu ceppina samayāniki - By your given time.

రాకపోతే ఆ -  rākapōtē ā - If he does not come

మరణదండన నీదే అనుభవించాలి - maraṇadaṇḍana nīdē anubhavin̄cāli - You must experience death penalty.

అని అన్నాడు రాజు - ani annāḍu rāju - The king said.

 సరే - Sarē(Okay)

అని - ani - that

ఒప్పుకున్నాడు - oppukunnāḍu - Admitted

గురు శర్మ - guru śarma

Guru Sharma admitted that it was okay

రాజు అతని మిత్రుడు మీద నమ్మకం చూసి ఆశ్చర్యపోయారు

Rāju atani mitruḍu mīda nam'makaṁ cūsi āścaryapōyāru

The king was amazed at the faith of his friend

రాజు - Rāju

అతని - atani  - His

మిత్రుడు - mitruḍu

మీద - mīda - At/On

నమ్మకం - nam'makaṁ - Faith

చూసి - cūsi - Seeing

ఆశ్చర్యపోయారు - āścaryapōyāru - was amzed.

అంతకుముందు - Antakumundu - Before
ఇరువురిని - iruvurini  - Both - Donon Se (Hindi)
గురించి - gurin̄ci - About
తెలుసుకున్న - telusukunna  - Sun Kar(hindi) Jaan kar
రాజు అతని - rāju atani
కోరికను - kōrikanu - Icchha ko(Hindi) - wish
సరే - sarē - Ok
అన్నాడు - annāḍu - Said
The king said, before granting the wish he will talk to both of them about this.

నీ మిత్రుడు నెలరోజుల తర్వాత రాకపోతే నువ్వు  మరణిస్తావు ,
 అని హెచ్చరించి రవి వర్మ ను  విడుదల చేశారు
Nī mitruḍu nelarōjula tarvāta rākapōtē nuvvu maraṇistāvu, ani heccarin̄ci ravi varma nu viḍudala cēśāru
If your friend does not come after a month, you will die, with this warning Ravi Varma was released.

నీ మిత్రుడు - Nī mitruḍu - Your Friend
నెలరోజుల - nelarōjula - A month
తర్వాత - tarvāta - After
రాకపోతే - rākapōtē - If does not come
నువ్వు  - nuvvu  - You
మరణిస్తావు - maraṇistāvu - Will die
 అని హెచ్చరించి - ani heccarin̄ci  - with this warning
రవి వర్మ ను  - ravi varma nu - Ravi verma was
విడుదల చేశారు - viḍudala cēśāru - Released.

ఆలా నెల రోజులు గడిచాయి. రాజు చెప్పిన సమయం రానే వచ్చింది. 
Ālā nela rōjulu gaḍicāyi. Rāju ceppina samayaṁ rānē vaccindi. 
The month passed. The king said time has come. 
ఆలా నెల రోజులు - Ālā nela rōjulu - It's been a month 
గడిచాయి. - gaḍicāyi. - Passed. 
రాజు చెప్పిన - Rāju ceppina - King said సమయం రానే వచ్చింది - samayaṁ rānē vaccindi - The time has come.

ఆ రోజు సాయంకాలం రాజుగారు గుణశర్మ కారాగారం వద్దకు వచ్చి

Ā rōju sāyaṅkālaṁ rājugāru guṇaśarma kārāgāraṁ vaddaku vacci

vaddaku vacci - approached.

జీవితం లో ఎవరిని నమ్మకు
Jīvitaṁ lō evarini nam'maku
Do not trust anyone in life

జీవితం - Jīvitaṁ  - Jeevan
లో - lō  - Mein
ఎవరిని - evarini  - Kisi par mat - No one
నమ్మకు - nam'maku - bharsoa

చిన్నవయసులోనే - cinnavayasulōnē - young age
మరణిస్తున్నావు - maraṇistunnāvu - dying

And die at a young age.

నాకు చాలా బాధగా ఉంది
Nāku cālā bādhagā undi
I'm very sad.
Nāku - Me

cālā - Very

bādhagā - Sorry/Sad

undi - Am (hoon)

అని రాజు గారు అన్నారు
ani rāju gāru annāru
So the king said.

ఆ లోపే రవివర్మ కోటలో నికి ప్రవేశించాడు
Ā lōpē - Itne mein hi - Within that

ravivarma 

kōṭalō niki - Insided the fort

pravēśin̄cāḍu - Entered

Within that, Ravi Varma entered the fort.

Mitruḍini kaugilin̄cukuni mundugā vaddāvu nukuni entō prayatnin̄cānu kānī rālēkapōyānu
మిత్రుడిని - Mitruḍini - Friend
కౌగిలించుకుని - kaugilin̄cukuni - Hugging

ముందుగా - mundugā  - Earlier
వద్దావు - vaddāvu (to come)
నుకుని - nukuni
ఎంతో - entō - hard
ప్రయత్నించాను - prayatnin̄cānu - tried
కానీ - kānī  - but
రాలేకపోయాను - rālēkapōyānu - could not come

నీ
దయవల్ల
నా
తల్లిని
చెల్లిని
కలిసి
వారికి
జీవనాధారం
ఏర్పాటు
చేశారు

Nī dayavalla nā tallini cellini kalisi vāriki jīvanādhāraṁ ērpāṭu cēśāru
With your kindness, my mother and sister together have established their livelihood

Nī - your
nā - my
kalisi - together

vāriki - their/them
ērpāṭu cēśāru - have established.

నేను నీకు ఎంతో రుణపడి ఉన్నాను మిత్రమా , అని బాధగా అన్నాడు
Nēnu nīku entō ruṇapaḍi unnānu mitramā, ani bādhagā annāḍu
I owe you a lot my friend, so he sadly said.

Nēnu - I

nīku - You

entō - a lot

ruṇapaḍi - Owe

unnānu - Do

అప్పడు రాజు, నా జీవితంలో త్యాగబుద్ధి గల మిత్రులను ఇంతవరకు చూడలేదు
Appaḍu rāju, nā jīvitanlō tyāgabud'dhi gala mitrulanu intavaraku cūḍalēdu
Then king said, In my life, such self-sacrificing freinds so far I have never seen.

Appaḍu - Then

nā jīvitanlō - In my life

intavaraku - So far

cūḍalēdu - Never seen

ఇలాంటి మిత్రులు - Ilāṇṭi mitrulu - Such friends
నా దేశం లో - nā dēśaṁ lō - In my country
ఉన్నందుకు - unnanduku - Being
గర్వపడుతున్నాను  - Garvapaḍutunnānu - I'm very proud
రాజుగారు - rājugāru - King
వారిద్దరినీ వి - vāriddarinī - Both
డుదల చేశాడు - viḍudala cēśāḍu - Released.
I am proud of these friends in my country and the king released them both.

అప్పటినుండి రాజు ప్రజలందరినీ ప్రేమానురాగాలతో పాలించేవాడు
Appaṭinuṇḍi rāju prajalandarinī prēmānurāgālatō pālin̄cēvāḍu
Appaṭinuṇḍi - After that - Since then

 rāju - the king

prajalandarinī - Praja par - On the people(Subjects)

prēmānurāgālatō - Pyaar aur Anurag se - With love

pālin̄cēvāḍu - Ruled